Raporty generalicji powstania listopadowego
Raport gen. brygady Jana Skrzyneckiego o przebiegu bitwy pod Iganiami.
Data i miejsce wydania | 10 IV 1831, Obóz pod Siedlcami |
Miejsce przechowywania | AGAD, Władze Centralne Powstania Listopadowego 1830-1831, sygn. 262, s. 142. |
Komentarz |
Na początku lutego 1831 r. wojska rosyjskie pod dowództwem feldmarszałka Iwana Dybicza rozpoczęły ofensywę, przekraczając granicę Królestwa Polskiego. Polacy odnieśli kilka zwycięstw (14 lutego pod Stoczkiem, 17 lutego pod Dobrem, 19-20 lutego pod Wawrem); bitwa pod Grochowem (25 II) była nierozstrzygnięta. 10 kwietnia, w drugiej fazie ofensywy polskiej na Siedlce, grupa gen. Ignacego Prądzyńskiego, licząca 11 tys. żołnierzy i 16 dział, natknęła się pod Iganiami na rosyjski korpus gen. Georga Rosena. Ten wycofywał się szosą brzeską do Siedlec, gdzie znajdowały się dobrze zaopatrzone rosyjskie magazyny wojskowe. Prądzyński liczył na szybkie nadejście pozostałych grup polskich i samodzielnie rozpoczął atak. Artyleria konna Bema utorowała drogę piechocie Prądzyńskiego, ta z kolei złamała opór Rosjan i wyparła ich z Igań. Gdy zza rzeczki Muchawki rosyjska piechota ruszyła do przeciwnatarcia, rosyjska artyleria przerwała ogień, by nie razić własnych żołnierzy. Prądzyński wykorzystał ten moment, uderzył na tyły rosyjskiej piechoty i opanował most na Muchawce, co przesądziło o zwycięstwie. Gen. Jan Skrzynecki, naczelny wódz powstania, przybył pod Iganie wieczorem, już po zakończonej bitwie. Sprzeciwił się żądaniu Prądzyńskiego, by ścigać Rosena i uderzyć na Siedlce. Znaczący sukces militarny (straty rosyjskie wyniosły 3 tys. zabitych i rannych, 1,5 tys. jeńców, polskie – około 500 zabitych) nie został wykorzystany. Zwycięska bitwa pod Iganiami nie miała wpływu na dalsze losy powstania. Naczelny wódz unikał podejmowania stanowczych działań, po bitwie pod Iganiami dochodziło tylko do mało znaczących potyczek. Przełomowym momentem w wojnie polsko-rosyjskiej była klęska wojsk polskich pod Ostrołęką (26 V). Kolejne starcia (pod Wilnem, na Lubelszczyźnie) były przegrane. Podobnie jak Skrzynecki, kolejni wodzowie naczelni powstania (Henryk Dembiński, Jan Krukowiecki, Maciej Rybiński) nie wierzyli w możliwość zwycięstwa i nie ważyli się na decydujące posunięcia. W sierpniu wojska rosyjskie dowodzone przez feldmarszałka Iwana Paskiewicza obległy Warszawę. Po zaciętej walce obrońcy stolicy, dowodzeni przez gen. Kazimierza Małachowskiego, skapitulowali 8 IX 1831 r. Ostatnie twierdze (Zamość i Modlin) broniły się do października. |
Podgląd ilustracji | |
Warto przeczytać |
|
Opis zewnętrzny | Rkps, oryg., jęz. polski, karta papierowa w poszycie: „O utarczkach, bitwach”. |
Autor komentarza | Alicja Nowak |
Digitalizacja dokumentu | Karol Zgliński |