W czasie powstania listopadowego Gwardię Narodową zorganizowano na wzór gwardii działającej w Księstwie Warszawskim. Rozporządzeniem Rządu Tymczasowego z 11 XII 1830 r. powołano Gwardię Narodową Warszawską. Jej zadaniem było czuwanie nad bezpieczeństwem, przestrzeganiem praw krajowych oraz ewentualna obrona Warszawy w czasie działań wojennych. Gwardia obejmowała swoim zasięgiem miasto oraz 2 mile poza nim. Do służby zostali powołani mężczyźni w wieku 18-50 lat, posiadający w Warszawie nieruchomość lub mający własność ruchomą oraz rzemieślnicy i urzędnicy. Zwolnieni z niej zostali wojskowi w czynnej służbie, duchowni, będący właścicielami domów (musieli wpłacić określoną sumę na rzecz gwardii) oraz Żydzi, (chociaż 26 grudnia Rada Najwyższa Narodowa zezwoliła na służbę 20 Żydom ochotnikom). Dowódcę Gwardii mianował dyktator, później prezes Rady Ministrów. Dowódcą Gwardii Narodowej Warszawskiej został hr. Antoni Ostrowski, a szefem sztabu hr. Tomasz Łubieński. Rekrutacją miała zająć się Rada Municypalna, która miała też prawo przekształcić część gwardii na ruchomą. Gwardziści nie pobierali żołdu, oprócz tzw. płatnego sztabu gwardii. Fundusz na żołd dla sztabu tworzyły składki od zwolnionych ze służby. Żołd dla gwardii, w wysokości przewidzianej dla wojska liniowego, był zastrzeżony, gdyby pełniła ona służbę na terenie oddalonym ponad 1/2 mili od Warszawy. Mundur gwardii to: czamarka granatowa z karmazynowym kołnierzem i czapka granatowa. Koszt umundurowania ponosili sami gwardziści. Gwardia otrzymywała broń częściowo z arsenału, częściowo zaopatrywała się w nią „własnym przemysłem”. Musztrę, porządek, karność w czasie służby zachowano tak, jak w wojsku liniowym. Wykroczenia dyscyplinarne podlegały kompetencji właściwego dowódcy lub Sądowi Wojennemu Gwardii, zaś przestępstwa wojskowe Sądowi Wojennemu. Gwardia Narodowa składała się z gwardii pieszej i konnej. W skład gwardii pieszej wchodziły dwa pułki, składające się z tylu batalionów, ile było cyrkułów w Warszawie (siedem w Warszawie i ósmy dla przedmieścia Praga); konna zaś z dwóch szwadronów jazdy. Na podstawie lustracji przeprowadzonej 26 VI 1831 r., Gwardia Narodowa liczyła 5392 ludzi. Sztab Gwardii Narodowej Warszawskiej miał swoją pieczęć okrągłą z napisem w otoku: "Królestwo Polskie Sztab Główny Gwardii Narodowej", pośrodku herb Królestwa Polskiego. Na zamówienie różnych formacji wojskowych powstawały marsze. Gwardia Narodowa miała też swój, skomponowany przez poznańskiego kompozytora Teofila Klonowskiego. Jego nagłówek zdobi ręcznie kolorowana litografia przedstawiająca oficera Krakusów.

Prezentowane listy to: 1. „Lista imienna oficerów tych, którzy w dniu 26 grudnia r[oku] z[eszłego] 1830, przez J.W. Dyktatora zatwierdzona różnych stopni, a to do Pułków 1-go i 2-go Gwardii Narodowej Warszawskiej”; 2. „Lista imienna podanych na oficerów do Pułków 1. i 2. oraz Sztabu Głównego, na zatwierdzenie J.W. Dyktatora, wyciągnięta z podań W.W. Pułkowników dnia 14 I 1831”). Są to wykazy b. wojskowych oraz osób (obywateli) mianowanych na stopnie wojskowe: pułkownika, podpułkownika, majora, kapitana, porucznika i podporucznika. Wśród adnotacji przy konkretnych nazwiskach widnieją takie zapisy, jak – „podporucznik niepłatny”, „płatny”, „przeszedł do wojska”, „artylerii”, „b. kapitan Wojska Polskiego” (Stanisław Osiński), „b. podpułkownik Husarów” (Stanisław Rojewski), czy „zdymisjonowany” (Klemens Rokitnicki, Karol Kossowski, Aleksander Prażmowski, Klemens Witkowski, Ludwik Widecki).

• Mańkowski Z., Uwagi o warszawskiej Gwardii Narodowej w powstaniu listopadowym, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F Nauki filozoficzne i humanistyczne”, t. 11, 1960, s. 102-106;
• Marsch der polnische National Garde, Klonowski, 1831 (Biblioteka UMK, Toruń);
• Ostrowski A., Pamiętnik z czasów powstania listopadowego, wyd. K. i W. Rostoccy, Wrocław, Warszawa, Kraków 1961;
• Rostocki W., Gwardia Narodowa Warszawska 1831, „Studia i materiały do dziejów historii wojskowości”, t. 9, cz. 2, 1963.