Dzieje administracji Zamku Królewskiego po trzecim rozbiorze Polski można podzielić na trzy okresy. Pierwszy obejmuje lata 1796-1832, drugi zamyka się w ramach: 1832-1863, trzeci to lata 1863-1918. Przemiany polityczne po upadku Rzeczypospolitej sprawiły, że Zamek Królewski w latach 1796-1832 zmieniał właściciela trzykrotnie. Pierwotnie zamek przypadł królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi III, który rozlokował w nim część urzędów pruskich, a część pomieszczeń przeznaczył pod wynajem prywatnym lokatorom. Nadzór zwierzchni na Zamkiem Królewskim powierzono „J.K.M. Prus Południowych Wojenno-Ekonomicznej Kamerze”, a administrację bezpośrednią oddano w ręce Jana Kantego Fontany, który piastował urząd burgrabiego zamku jeszcze za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Dziesięcioletni okres zarządzania zamkiem przez administrację pruską zaznaczył się jako okres dewastacji pomieszczeń zamkowych oraz grabieżą zgromadzonych tam dzieł sztuki. Początkowo w Księstwie Warszawskim zarząd nad Zamkiem Królewskim należał do ministra spraw wewnętrznych. Na stałe sprawę administracji zamkiem uregulował dekret królewski z 23 VI 1809 r., powołujący Izbę Administracyjną Dóbr Koronie i Skarbowi Przywróconych. Urząd ten miał charakter nadworny, a jego marszałek Adam Bronic miał nadzorować całość spraw administracyjnych związanych z Zamkiem jako rezydencją królewską.

Po likwidacji Izby Administracyjnej Dóbr Koronie i Skarbowi Przywróconych w pierwszych latach Królestwa Polskiego, na mocy dekretu z 18 V 1818 r. powołano nowy urząd, Komisję Nadzoru Budowl Korony. Jej prezesem został Bronic, zastępcami – generalny inspektor gmachów królewskich Jakub Kubicki oraz intendent Łazienek Ignacy Banczakiewicz. Komisja była odpowiedzialna za stan architektoniczny budowli i majątek ruchomy. Zajmowała się także wszelkiego rodzaju sprawami gospodarczymi (remonty, dzierżawa) oraz kontrolowała wpływy pieniężne do kasy i wydatki bieżące i nadzwyczajne.

Po wybuchu powstania listopadowego uchwałą Rady Najwyższej Narodowej wszelkie budowle należące do Korony, a więc i Zamek Królewski, oddano pod zarząd zwierzchni Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, przy czym organem wykonawczym pozostała nadal Komisja Nadzoru Budowl Korony. Na jej czele stanął Adolf Cichowski, który wykrył wiele nadużyć, jakich dopuszczali się członkowie Komisji Nadzoru, m.in. były prezes Bronic. Główne oskarżenia dotyczyły przede wszystkim kradzieży i samowolnej sprzedaży cennych obrazów i innych ruchomych rzeczy zamkowych.

Komisja Rządowa szczególny nacisk położyła na zabezpieczania majątku ruchomego, nakładając na Komisje Nadzoru obowiązek przeprowadzania co kwartał drobiazgowego przeglądu mebli i wszystkich kosztowności znajdujących się w Zamku.

Pismo Rządu Narodowego z 7 VI 1831 r., skierowane do Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji nakazywało przekazanie całego srebra zamkowego, znajdującego się już w depozycie Banku Polskiego, „gładkiej roboty” i „wyzłacanego” do Mennicy Warszawskiej, w celu przetopienia go na monety. Srebro zamkowe, przeznaczone do przebicia w mennicy, zostało oszacowane w Komisji Rządowej na 15 780 złp. Odpowiedź Komisji Nadzoru Budowl Korony z 27 czerwca zawierała wyszczególnienie sreber zamkowych przekazanych do przetopienia.

Przekazano i przetopiono wówczas 278 grzywien (jednostka wagowo-pieniężna, 1 grzywna – ok. 210 gram) srebra zamkowego „topionego i probowanego”, co dało ogólną kwotę 17 353 złp. Cena czystej grzywny, po odliczeniu 3 gr. od grzywny dla Mennicy za stopienie, wyniosła 86 złp. W zachowanym spisie zamkowego srebra „nowego”, przetopionego na monety, widnieje m.in.: 99 sztuk łyżek stołowych, 100 sztuk „grabek” (widelce) i 100 noży, po 30 sztuk łyżeczek, widelczyków i nożyków deserowych, 4 „sitka do przesiewania cukru”, 2 „tace duże na nóżkach graniaste”, 2 „czerpaki do śmietanki wyzłacane”, 2 duże tace, 2 imbryki do kawy i 4 imbryki do herbaty, po 2 cukierniczki i po 2 dzbanuszki do kawy oraz 2 „wazy do płukania filiżanek”. Ponadto przekazano srebra „dawnego” 36 sztuk łyżek stołowych, 24 widelce i noże, łyżkę wazową wyzłacaną, 2 łyżki „półmiskowe”, 11 łyżeczek do kawy, „tacę owalną z galeryjką”, koszyczek do cukru, kubeczek do spirytusu, dzbanuszek do śmietanki wyzłacany, „szczypczyki do cukru”, „postumencik do fajerki” i „imbryczek do herbaty wyzłacany”.

• Gołba Z., Rozwój władz Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego, Wrocław 1971;
• Sęczys E., Administracja pałaców "Cesarskich" w Warszawie w latach 1796-1918 i pozostałe po niej akta, „Archeion”, t. 46, 1978, s. 131-156;
• Sęczys E., Zamek Królewski w Warszawie w XIX i na początku XX wieku w świetle nowych źródeł, "Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", t. 20, 1972, nr 4, s. 645-667;
• Skowronek J., Rząd Narodowy, [w:] Powstanie listopadowe 1830-1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria. Europa wobec powstania, pod red. W. Zajewski, Warszawa 1990, s. 109-121;
• Szwagrzyk J., Pieniądz na ziemiach polskich X-XX w., Wrocław 1973.