Władysław Tomasz Ostrowski, ppłk artylerii konnej, żołnierz wojska Księstwa Warszawskiego. W styczniu 1830 r., dzięki pomocy brata, Antoniego Ostrowskiego, wybrany w Piotrkowie na posła do Sejmu. W czasie sesji majowo-czerwcowej 1830 r. zdobył rozgłos i autorytet zręcznie wiążąc się z opozycją sejmową. Na posiedzeniu Sejmu 18 XII 1830 r. jednogłośnie wybrano Ostrowskiego na marszałka izby poselskiej. Sprawując tę funkcję, Ostrowski potrafił umiejętnie pozyskiwać posłów dla tych uchwał i projektów Rządu Narodowego, których był zwolennikiem, i które nie budziły jego zastrzeżeń. Ostrowski był przeciwnikiem nurtu republikańskiego, opowiadał się za monarchią konstytucyjną.

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu w Płocku, 23 X 1831 r. poparł wybór gen. Jana Nepomucena Umińskiego na wodza naczelnego i szefa rządu. Jednocześnie oświadczył, że nie czuje się fizycznie na tyle silny, by w przyszłości zwoływać Sejm. Osiadł w Grazu, skąd wspomagał brata Antoniego pomysłami i pieniędzmi na pisma i publikacje, ale sam pozostawał z boku walczących nurtów politycznych polskiej emigracji. Z powodu krytyki Sejmu i jego osoby, wysuwanej z różnych stron, nie chciał się przenieść do Paryża. Uważał jednocześnie, że będąc marszałkiem dobrze sprawował swą funkcję. W przeciwieństwie do brata Antoniego, był przeciwnikiem idei zwołania Sejmu na emigracji.

To właśnie Władysław Ostrowski na posiedzeniu 26 IV 1831 r. wygłosił żarliwą mowę do posłów, w sprawie poparcia projektu pomocy dla powstań na Litwie i Wołyniu. Doskonale zdawał sobie sprawę, że jako marszałek Sejmu ma znaczny wpływ na przebieg głosowania.

Przygotowany projekt uchwały zakładał wszelką pomoc, obronę i opiekę przystępującym do powstania prowincjom zabranym. Władze powstańcze zobowiązywały się do podjęcia działań na rzecz powstańców. Projekt tej uchwały został przedstawiony izbie poselskiej na posiedzeniu 26 IV 1831 r. Składała się ona z obszernego wstępu i trzech artykułów. We wstępie stwierdzono m.in., że „wskutek powstania narodowego w Królestwie Polskim i oświadczonej chęci oswobodzenia braci naszych z pod jarzma rosyjskiego, nastąpiło powstanie na Żmudzi i w kilku powiatach litewskich oraz wołyńskich”, „że to powstanie codziennie się rozszerza” i „że oprócz wspólnej sprawy godność narodowa nie pozwala tych, co poszli za naszym przykładem, co dzielą nasze uczucia, opuszczać i wystawiać na srogie kary”. To ostatnie zdanie było odpowiedzią na ukaz cesarza rosyjskiego z 22 III/3 IV 1831 r., który aby powstrzymać akcję powstańczą na Litwie i Wołyniu, rozkazał stosowanie kary śmierci wobec powstańców. W ukazie tym nakazywano również konfiskatę majątku powstańców oraz oddawanie dzieci powstańców do szkół kantonistów wojskowych. Artykuł pierwszy mówił, iż „każda część dawnego Królestwa Polskiego, księstw i ziem z nim niegdy połączonych (a teraz do Rosji wcielonych), która powstaje i przystępuje do powstania Królestwa, wchodzi z nim tak, jak przed rozbiorami, w te same stosunki i powraca do praw swych żadnemu przedawnieniu ulegać nie mogących”. W artykule drugim zawarto ostrzeżenie, iż wszyscy, którzy będą działać na szkodę i przeciwko powstaniu zostaną uznani za zdrajców i przez sądy wojenne sądzeni i ukarani będą. Ostatni, trzeci artykuł, powierzał wykonanie tej uchwały Rządowi Narodowemu i Wodzowi Naczelnemu, zgodnie z ich kompetencjami.

Projekt wzbudził wśród posłów zapalczywą dysputę. Po szczegółowej dyskusji nad wstępem i pozostałymi artykułami, podczas której naniesiono nieznaczne poprawki, poddano projekt pod tajne głosowanie. Uchwałę przyjęto w Sejmie głosami 69 przeciwko 3. Senat odrzucił ten projekt czterema głosami. Odrzucony projekt był jeszcze kilkakrotnie przedmiotem debaty połączonych izb. Ostatecznie 5 V 1831 r. przyjęto uchwałę, która poza niewielkimi zmianami słownymi była tym samym projektem, przyjętym wcześniej przez izbę poselską.

• Gołba W. Rozwój władz Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego, Wrocław 1971;
• Mańkowski Z., W kręgu polskich doświadczeń historycznych XIX i XX w., Lublin 1986;
• Zajewski W. Powstanie listopadowe 1830-1831. Polityka-Wojna-Dyplomacja, Toruń 2002;
• Zajewski W., Władysław Ostrowski, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 24, Wrocław-Warszawa-Kraków 1979, s. 585-588.