Po wybuchu powstania listopadowego Bank Polski w Warszawie pełnił podwójną rolę. Jako państwowa instytucja finansowa, Bank skupił się przede wszystkim na gromadzeniu funduszy na cele powstańcze. Jednocześnie, jako instytucja społeczna i obywatelska, został zobowiązany do ochrony zagrożonych interesów handlu i przemysłu.

Po wybuchu powstania listopadowego Bank Polski zajmował się m.in. prowadzeniem rachunku, na który wpływały „ofiary”, i z którego były wydatkowane pieniądze na potrzeby powstańcze. Na wyciągu wpłat i wypłat Rządu Narodowego, sporządzonym w Warszawie 15 IV 1831 r. i podpisanym przez prezesa Banku Józefa Lubowidzkiego, po stronie przychodów widnieje kwota 577 300 złp. w listach zastawnych, 6365,15 złp. w kosztownościach i 450 223,14 złp. w gotówce. Po stronie wydatków odnotowano kwoty 321 200 złp. w listach zastawnych i 185 264,23 złp. w gotówce.

Ofiary na potrzeby powstańcze przekazywano w gotówce lub w listach zastawnych oraz w różnego rodzaju kosztowności. I tak, np. Ignacy Szulc ofiarował „tabakierę emaliowaną”, jego żona Katarzyna Szulc „pierścień z brylantami i ametystem”, kapitan Szymanowski „rękojeść złotą od szpady”, Towarzystwo Polek z Pułtuska – „srebra domowe”, „Pani Kern - samowar mosiężny”. Od Anny Szlegowskiej „srebro i szarpie”, od „Kwestarek Kościoła Sandomierskiego srebro i złoto”, od Godzimierskiej „2 obrączki złote”, od Juliana Rostworowskiego „tabakierka złota”, od bezimiennego „para zausznic złotych”, od pułkownikowej Prądzyńskiej z Zamościa – „4 dukaty, 1 sztuka złota, 1 medal z popiersiem, 12 obrączek złotych, 11 pierścionków różnych, 4 kolczyków, 1 pierścionek srebrny pozłacany, 3 ordery rosyjskie, 3 medale srebrne, 1 para ostróg srebrnych”, od „damy bezimiennej z województwa poznańskiego na Lazarety - dwie ślubne obrączki”, od obywateli powiatu stopnickiego „33 obrączki łańcuszek złoty”.

Oprócz składek w naturze od obywateli, których albo nie stać było na ofiary pieniężne, albo do ofiar pieniężnych dokładali jeszcze posiadane kosztowności, znaczne pieniądze dla powstania przekazywali również posłowie, senatorowie i kasztelanowie. Duże sumy wpłacili m.in. hrabia Ludomir Pac - 100 tys. złp., hr. Leon Małachowski - 100 tys. złp. i książę Adam Czartoryski - 70 tys. złp. Poseł pow. kozienickiego Andrzej Deskur wpłacił 6 tys. złp, Augustyn Słubicki, poseł pow. brzeskiego - 18 tys. złp., hr. Władysław Ostrowski marszałek izby poselskiej - 30 tys. złp., Paweł Cieszkowki, poseł - 20 tys. złp. Senatorowie, którzy wpłacili najwięcej, to: hr. Tadeusz Mostowski - 15 tys. w listach zastawnych i Maciej Wodziński - 10 tys. w listach zastawnych. Ponadto od senatora Juliana Ursyna Niemcewicza -4 tys. złp, od hr. Tomasza Łubieńskiego - 2 tys. w listach zastawnych, od Piotra Wichlińskiego i hr. Michała Potockiego - po 5 tys. w listach zastawnych.

Pomimo tak wielkiej ofiarności społeczeństwa, a także dzięki licznym składkom zbieranym poza granicami Polski, zgromadzone fundusze nie wystarczały na potrzeby powstania.

• Radziszewski H., Bank Polski, Warszawa 1910;
• Radziszewski H., Skarb i organizacja władz skarbowych w Królestwie Polskim (1831-1867), t. 2, Warszawa 1908;
• Terlecki W., Mennica warszawska 1765-1965, Wrocław 1970;
• Zajewski W., Powstanie listopadowe 1830-1831. Polityka-Wojna-Dyplomacja, Toruń 2002.