Przeglądasz rozdział:

Organizacja działań zbrojnych i ich uczestnicy


Odezwa Rady Obywatelskiej Województwa Augustowskiego do Ludu Wyznania Mojżeszowego.

Data i miejsce wydania 18 XII 1830, Suwałki
Miejsce przechowywania AGAD, Varia z Centralnego Archiwum Wojskowego, sygn. 45. s. 5.
Komentarz
Pierwsza strona dokumentu Kliknij aby powiększyć

Wkrótce po wybuchu Powstania Listopadowego gen. Józef Chłopicki odrzucił propozycję organizowania oddziałów zbrojnych złożonych z Żydów, oświadczając że „Żydzi jako nie posiadający praw obywatelstwa, przez wnoszenie ustanowionej opłaty do bezpieczeństwa miasta [Warszawy] przykładać się będą”. Zachowanie władz powstańczych znalazło odbicie w działaniach organizacji terenowych. Rada Obywatelska Województwa Augustowskiego w odezwie wydanej 18 XII 1830 r. (w druku błędnie wybita data roczna: „1850”) w Suwałkach proponowała wprawdzie starozakonnym wstępowanie do wojska, wspominając waleczne czyny Berka Joselewicza, jednak faktycznie oczekiwała wsparcia materialnego w postaci sukna na mundury, dla formującego się Pułku Jazdy Augustowskiej.

Ze zbiórką nie było jednak najlepiej, bo w połowie stycznia 1831 r. komisarze obwodowi dostali polecenie, by zachęcać mieszkańców do dalszych składek oraz przypominali kahalnym i burmistrzom „tak co do sukna jako i innych efektów na miasta rozdanych”.

Rada Obywatelska opisując stan przygotowań do walki, już po wejściu Pułku Jazdy Augustowskiej w struktury wojska powstańczego, zauważała, że „również sukna i innych artykułów tak z kahałów jako i z miast niewiele wcale dostawiono”.

W innych rejonach Królestwa Polskiego starozakonni byli hojniejsi dla powstania. Przykładowo, Żydzi radomszczańscy przekazali na jego potrzeby 12 funtów śrutu, 11 funtów ołowiu i 113 zł., a uniejowscy 83 zł..

Podgląd ilustracji
Warto przeczytać
  • Lewandowski W., Materiały do udziału Żydów w Gwardii Narodowej, Gwardii Miejskiej i Straży Bezpieczeństwa w Powstaniu Listopadowym 1830-1831, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, 1956, nr 19-20, s. 114-138;
  • Schiper I, Żydzi Królestwa Polskiego w dobie Powstania Listopadowego, Warszawa 1932;
  • Urbach J. K., Udział Żydów w walce o niepodległość Polski, Warszawa 1938.
Opis zewnętrzny Druk, jęz. polski, karta papierowa w poszycie: „Akta tyczące się korespondencji z JW Stanisławem Kisielnickim radcą obywatelskim, zajmującym się organizacją pułku jazdy augustowskiej”.
Autor komentarza Małgorzata Kośka
Digitalizacja dokumentu Karol Zgliński